همین که تئاتری در مشهد اجازه ی اجرای سطح شهر گرفته باشد خودش به تنهایی کلی آدم را متعجب می کند،
حالا اگر بشنوی که شهرداری ناپرهیزی کرده و چنین برنامه ای را تدارک دیده، دیگر قطعاً کنجکاو می شوی
ببینی قضیه از چه قرار است!!
این بود که امشب با جمعی از دوستان، رفتیم این تئاتر را ببینیم و اگرچه نمایشی برای رده ی سنی کودک و نوجوان بود
اما فکر کردیم برای یک عصر جمعه، تفریح جالبی خواهد بود! ... مخصوصاً اینکه اسم بامزه ای
هم داشت : "جیگی جیگی ننه خانم "
محل نمایش آمفی تئاتر کوچکی در پارک کوهسنگی بود ... والبته جمعیت منتظر پشت درهای سالن هم درحد انفجار!
بالاخره بعد از یک ساعت و نیم معطلی، موفق شدیم نمایش را ببینیم!
جیگی جیگی ننه خانم، درواقع داستان مطرب دوره گردی ست که سالها پیش توی همین شهر زندگی میکرده...
و همه او را با چندتا عروسک و دایره زنگی اش می دیده اند که در خیابانها آواز می خواند و بچه ها را سرگرم می کند.
"طبق گفته ی قدیمی تر ها،جیگی جیگی ننه خانم، مردی با قامتی متوسط، شانه های پهن ،صورتی استخوانی
وموهای بلند خرمایی رنگ بوده و محل زندگی اش هم اتاقکی غار مانند درکال (کانال) انتهای کوچه نوغان
جایی نزدیک حوالی دبیرستان حاج تقی آقا بزرگ امروزی بوده است. اما یک عامل مهمی که سبب شد که او
بیش از هر نوازنده ی دیگری در ذهن ساکنان دهه های 30 و40 مشهد بماند،ماجرای دفن او بود. براساس
روایت قدیمی ها،وقتی چند روزی اهالی محله ی نوغان، جیگی جیگی را مشاهده نکردند با توجه به اینکه او
بجز ماههای محرم و صفر که به احترام سوگواران حسینی از اتاقکش خارج نمی شد و ساز نمی زد، هر روز
در ساعات نخستین روز از کال بیرون آمده و راهی نقطه ای از شهر میشد، برای کشف علت این غیبت ناگهانی
به غارش مراجعه کردند و با جسد بی جان وی مواجه شدند. آنان با دیدن این صحنه جنازه را به غسالخانه شهر
که در میدان طبرسی قرارداشت منتقل کردند وچون مشخص نبود بستگانی دارد یا نه قرارشد شبی درغسالخانه بماند
وروزبعد یا به خانواده اش تحویل داده ویا توسط ماموران شهرداری درقبرستان گلشور که درآن زمان قبرستان
عمومی شهر بود،به خاک سپرده شود. روزبعد هنگامی که بستگان یکی از تجار معروف مشهد که جنازه اوهم
شب قبل درغسالخانه مانده است به هنگام قراردادن جنازه عزیزشان در قبرازپیش خریداری شده و برای وداع آخر،
کفن را از روی صورت او پس می زنند با صحنه ای عجیب مواجه می شوند و درمی یابند جنازه ای که آنان با خود
به حرم آورده اند جنازه جیگی جیگی ننه خانم است .این افراد ابتدا به گلشور مراجعه می کنند و وقتی می بینند
جنازه پدرشان دفن شده برای گرفتن مجوز نبش قبر به سراغ مراجع آن زمان مشهد آیات عظام سبزواری و
میلانی می روند اما هردوی این بزرگواران با خواسته آنان مخالفت می کنند تا جیگی جیگی این مطرب بدون خانواده
برای همیشه درایوان شمالی صحن انقلاب که به ایوان عباسی شهرت دارد،آرامش ابدی پیدا کند. پخش این خبر
درسطح شهر نه تنها باعث شد تا مردم حرمتی ویژه برای جیگی جیگی ننه خانم قایل شوند که عاملی شد تا
موسیقی و نمایش در بین مردم مشهد دیگر مذموم قلمداد نشده وخانواده ها از اینکه فرزندانشان گام درراه هنر
نهاده اند،سرافکنده نباشند. " (نقل از این وبلاگ)
نمایشی که امشب دیدیم تصویرگر همین روایت بود ... البته با مخلفات طنز و موسیقی و با زبانی کودکانه!
در این میان چندتا بازیگر خردسال و کودک هم بودند که اجرای نسبتاً خوبی ارائه کردند ... ولی بازیگر نقش
جیگی جیگی،اجرایی بهتر از بقیه داشت.
راستش با فضای ناامید کننده ای که در حوزه ی فعالیت های هنری این شهر وجود دارد، به نظرم واقعاً باید از
هنرمندانی که با همه ی این محدودیت ها سعی می کنند کاری در این زمینه انجام دهند، قدردانی کرد!
که خیلی درس داری و عموماً در ایام امتحانات، خیلی بیشتر دلچسبه!
" اوادوز گفت: ننه کلاغه، دزدی چرا؟ گناه دارد.
ننه کلاغه گفت: بچه نشو جانم. گناه چیست؟ این گناه است که دزدی نکنم، خودم و بچه هام
از گرسنگی بمیرند. این گناه است که صابون بریزد زیر دست و پا و من گرسنه بمانم. من دیگر
آنقدر عمر کرده ام که این چیزها را بدانم. این را هم تو بدان که با این نصیحت های خشک و خالی
نمی شود جلوی دزدی را گرفت. تا وقتی که هر کس برای خودش کار می کند، دزدی هم خواهد بود."
اولدوز و کلاغ ها- صمد بهرنگی
اولش خیلی عصبانی شدم ... فکر کردم واقعاً خیلی بی انصافیه! اینکه وقتی رفتی سر کلاس درس،
اونم یه کلاس رایگان که تو داری دانش ت رو بی هیچ چشمداشتی در اختیارشون قرار میدی...
یکی از اون چند لحظه شلوغی مدرسه استفاده کنه و لباس گرمی که برای روی مانتو آورده بودی بپوشی
را برداره! تازه اونم لباسی که هدیه گرفته بودی!.... بعد اونوقت توی این شب سرد، تمام راه تا خونه را
یخ بزنی و بلرزی!
اما خب چیکار میشه کرد ... شایدم به قول مادرم، واقعاً نیاز داشته ... وقتی همه ی ملت سرشون
به زندگی خودشون گرمه و همه ی سعی شون اینه که توی این آشفته بازار، فقط بتونن یه جوری
گلیم خودشون و خانواده شونو از آب بیرون بکشن ... وقتی همه مون هر فشار اجتماعی و اقتصادی
که از طرف اون بالانشین های قدرتمدار، نازل میشه را می پذیریم و سعی می کنیم به هر نحو ممکن
خودمونو با این شرایط وفق بدیم ... وقتی اعتراض نمی کنیم .. وقتی بی تفاوتیم ... وقتی چشمامونو
عادت دادیم به ندیدن خیلی از واقعیتها ... به نشنیدن صداهای ضعیفی که واقعاً نمی تونن
این شرایط را دوام بیارن... بیش از این چه انتظاری داریم؟
اون مادر، اون پدری که بچه ش گرسنه ست، سرپناه گرمی نداره توی این سرما، حتی نمی تونه
نیازهای اولیه خانواده ش را برطرف کنه ... واقعاً چه انتظاری ازش داریم؟
با این آمار وحشتناک بیکاری که آقایون هرچقدر سعی می کنن از سرو ته ش بزنن، بازم
یه رقم نجومی هستش که از تریبون رسانه هاشون اعلام میشه! واقعاً باهاش چیکار میشه کرد؟
این آدم که نمیتونه دست روی دست بذاره و ببینه که خانواده ش داره نابود میشه ... همونطور که
بقیه سعی میکنن خودشونو وفق بِدَن، اونم اینطوری برای بقاء خودش و خانواده ش کاری می کنه!
دزدی، فحشا، فساد ..
اینا قصه نیست! واقعیته! اگه یه کم دقیق تر به این جامعه ی بیمار نگاه کنیم، این واقعیتها رو می بینیم!
داستان های صمد بهرنگی را بارها خوندم ... کلامش همیشه پر از کنایه هایی ست به آدم های
بی تفاوت و خوابزده ای که تنها دغدغه ی زندگی شان، عدم تخطی از یک منشور اخلاقیه
که خوب و بدش را هم آن دیگری بهشان دیکته کرده، و این جماعت، عمری بدون چون و چرا
آن را همینطور قالبی و یکجا پذیرفته اند... بدون اینکه فکر کنند که واقعاً توی چه جامعه ای
میشه دنبال این معیارهای درستی و نادرستی بود ...
گفتگوی اولدوز و ننه کلاغه در داستان "اولدوز و کلاغ ها" ، این نقد تیز و برنده رو به خوبی
نشون میده ... امشب دوباره یاد این جملات افتادم!
رنگ ها در راهند
چشم هایت بردار و بیاور
و کمی ذوق و بصیرت با خویش
پیش ازآن لحظه که باز
شادی و شیطنت کودک باد
دستمالی بکند اینهمه نقاشی را.
اما انگار کمی دیر شده بود برای این سیاحت!
جاغرق- یکی از ییلاقات مشهد
.jpg)
باغ های کنگ- سیب سرخ پاییزی
.jpg)
پی نوشت: امسال اصلاً متوجه آمدن و گذشتنش نشدم ... این پاییز از نفس افتاده!
حالا انگار تابلوی هزاررنگش را زیر بغل گرفته و دارد کم کم غزل خداحافظی اش را می خواند!
